Αποκόρωνας
Στα Β.Α του νομού Χανίων ο επισκέπτης συναντά μία από τις πέντε επαρχίες του νομού, την επαρχία Αποκορώνου. Ο Αποκόρωνας έχει έκταση 313 τ. χλμ. (98 πεδινά, 103 ημιορεινά, 112 ορεινά). Ο Δήμος Αποκορώνου αριθμεί 34 παραδοσιακά χωριά και 14.697 κατοίκους (απογραφή 2021).
Μορφολογία
Η γεωγραφική θέση του Αποκόρωνα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σημαντική αφού αποτελεί “γέφυρα” των Χανίων με τους υπόλοιπους νομούς της Κρήτης.
Το μεγαλύτερο τμήμα του βρίσκεται καλυμμένο τόσο από άγρια όσο και από ήμερη βλάστηση και απλώνεται από τους πρόποδες των Λευκών Ορέων έως τον κόλπο της Σούδας βορειοδυτικά και τον κόλπο της Γεωργιούπολης βορειοανατολικά.
Στον Αποκόρωνα υπάρχουν δύο ακρωτήρια αυτά της Σούδας και του Δράπανου, πέντε ποταμοί (Κοιλιάρης, Ξυδιάς ή Ξυδές, Βρυσσανός ή Μπούτακας, Αλμυρός και ο Δέλφινας) και μια λίμνη (η λίμνη του Κουρνά) η οποία είναι και η μοναδική στη Κρήτη.
Επισκέπτης
Η επαρχία Αποκορώνου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιδανική για τον επισκέπτη που επιθυμεί να συνδυάσει στις διακοπές του περιηγήσεις τόσο στο βουνό όσο και στη θάλασσα, μια εμπειρία που προσφέρει με μοναδικό και αρμονικό τρόπο η Κρήτη.
Επισκέπτης
Η επαρχία Αποκορώνου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιδανική για τον επισκέπτη που επιθυμεί να συνδυάσει στις διακοπές του περιηγήσεις τόσο στο βουνό όσο και στη θάλασσα, μια εμπειρία που προσφέρει με μοναδικό και αρμονικό τρόπο η Κρήτη.
Σε απότομες πλαγιές ο επισκέπτης θα συναντήσει μικρά γραφικά χωριουδάκια, τα οποία εντυπωσιάζουν για το αυθεντικό παραδοσιακό χρώμα τους και αναδεικνύουν το μεγαλείο της Κρητικής ψυχής ενώ παραθαλάσσια τουριστικά χωριά με οργανωμένες παραλίες θα του προσφέρουν τις ανέσεις της σύγχρονης εποχής.
Σπουδαία φαράγγια, όπως αυτά του Δίκταμου (ξεκινά από το Κατωχώρι Κεραμιών και καταλήγει κοντά στον Στύλο), του Αγίου Νικόλα-Κανάλι (μεταξύ Ραμνής και Μαχαιρών) και της Ασης Γωνιάς, προσφέρουν απλόχερα στον επισκέπτη την φυσική ομορφιά της Κρήτης.
Σπήλαια (έχουν καταγραφεί 213) με ιστορική και περιβαλλοντική αξία, απόκρημνες παραλίες, βυζαντινές εκκλησίες, βρίσκονται εκεί για να ικανοποιήσουν τα γούστα και τις απαιτήσεις όλων των επισκεπτών, οι οποίοι είναι σίγουρο ότι θα φύγουν από τον τόπο αυτό με μια γλυκιά ανάμνηση και μια υπόσχεση ότι θα επιστρέψουν το συντομότερο δυνατόν.
Ιστορία
Στην αρχαιότητα δεν αναφέρεται καθόλου η λέξη Αποκόρωνας, εκτός από τις ονομασίες πόλεων, μέσα στο χώρο της επαρχίας. Στους Βυζαντινούς χρόνους γίνεται λόγος για το όνομα της περιφέρειας σαν τόπου. Σαν επαρχία αναφέρεται την περίοδο της υποταγής της Κρήτης στους Ενετούς, χωρίς όμως να γνωρίζουμε τα τότε όρια της επαρχίας. Διάφορα τοπωνύμια έχουν αναφερθεί όπως “Απικόννα”, Bicorna και Bicorno, Ιπποκόρωνά Τε της Αδραμυττηνής και Ιπποκορώνιον εν Κρήτη. Το Ιπποκορώνιον κατά τον Cornelius ήταν στη θέση του βενετικού φρουρίου Bicorna που βρισκόταν στον παραθαλάσσιο λόφο, ανατολικά των Καλυβών. Πιστεύεται επίσης ότι προήλθε από τις λέξεις από και κορώνα, επειδή η επαρχία ήταν ιδιαίτερη κτήση του στέμματος, των Βυζαντινών αυτοκρατόρων.
Υπάρχουν στοιχεία, που αποδεικνύουν, ότι στον Αποκόρωνα, υπήρξε ανθρώπινη παρουσία, από τη νεολιθική εποχή, δηλ. 8-6.000 χρόνια π.Χ.. Στο Μελιδόνι έχουν εντοπισθεί αρχαιολογικά λείψανα και μεταξύ Σαμωνά και Στύλου που βρέθηκε οικισμός της ίδιας εποχής. Κάτω από τα Άπτερα βρέθηκαν υστερομινωικοί τάφοι με πολλά αγγεία, κοντά στον Στύλο ένας μεγαλοπρεπής θολωτός τάφος, τα ερείπια ενός κεραμικού κλιβάνου και άλλα λείψανα της ίδιας εποχής και κοντά στο χωριό Φυλακή ένας θολωτός τάφος και άλλα αξιόλογα ευρήματα πάλι της ίδιας εποχής.
Καλύβες
Οι Καλύβες είναι ένα τουριστικό παραθαλάσσιο χωριό (4,5 χιλιόμετρα από την Αλμυρίδα) με μεγάλες αμμώδεις παραλίες.
Το χωριό βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του κόλπου της Σούδας και απέναντι από το Ακρωτήρι. Εκεί βρίσκονται τα ερείπια του κάστρου των Ενετών που ονομάζεται Μπικόρνο / Απικόρνο / Ιποκορώνειο.
Για την ονομασία του χωριού Καλύβες οι απόψεις διίστανται. Κάποιοι θεωρούν ότι οι αγρότες και οι βοσκοί έχτιζαν καλύβες για να προσέχουν τη γη τους και άλλοι ότι οι Άραβες έδωσαν την συγκεκριμένη ονομασία όταν εισέβαλαν στις Καλύβες το 828 μ.Χ. και έφτιαξαν “καλύβες” για να μείνουν.
Το χωριό είναι περιτριγυρισμένο από εκτάσεις με ελαιώνες και αμπέλια ενώ το διασχίζουν τρία ποτάμια (Ξυδάς, Κοιλιάρης, Μεσοπόταμος). Ο Ξυδάς πηγάζει από τα Λευκά Όρη και φιλοξενεί πέστροφες και πάπιες.
Εδώ προτείνουμε να πιείτε το καφεδάκι σας κάτω από τον μεγάλο πλάτανο στην πλατεία του χωριού και να επισκεφτείτε ακριβώς δίπλα τον Νερόμυλο των Καλυβών, ο οποίος αποτελεί μνημείο της περιοχής. Μην παραλείψετε να περπατήσετε στα γραφικά στενάκια του χωριού καθώς και να απολαύσετε την φυσιολατρική διαδρομή μεταξύ Καλυβών και Στύλου στην τοποθεσία «Πλατανάκια».
Η διαδρομή δίπλα στο ποτάμι του Κοιλιάρη -τον δεύτερο ποταμό σε ροή νερού στην Κρήτη- θα σας αποκαλύψει έναν παράδεισο της ευλογημένης αυτής περιοχής! Κατά μήκος του ποταμού και μέχρι το χωριού του Στύλου θα απολαύσετε την πυκνή βλάστηση, έναν αναπαλαιωμένο νερόμυλο (https://www.youtube.com/watch?v=0-VZ_Ad8iuE)
καθώς και κανάλια νερού, γεφυράκια και σημεία ειδικά διαμορφωμένα με παγκάκια για να ξαποστάσετε.
Στύλος
Το χωριό του Αποκόρωνα με τις πηγές θα σας συναρπάσει με το καταπράσινο τοπίο και το γάργαρο και άριστης ποιότητας νερό του το οποίο και εμφιαλώνεται. Καθώς μπαίνετε στο χωριό του Στύλου, στα δεξιά σας βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ιωάννη (1271-80) που διαθέτει τοιχογραφίες. Η περιοχή είναι πλούσια σε ιστορικά μνημεία όπως:
- Ο Υστερομινωϊκός τάφος Στύλου
- Ο Ναός Αγίου Ιωάννη Θεολόγου και
Στην μεγάλη πλατεία του χωριού με τα αιωνόβια πλατάνια δίπλα στις πηγές, θα απολαύσετε στιγμές χαλάρωσης και θα γευθείτε την παραδοσιακή κρητική κουζίνα.
Νιό Χωρίο
Το Νιό Χωρίο διαθέτει μεγάλης έκτασης κάμπο με ελαιώνες, πορτοκαλιές, μανταρινιές και διάφορα άλλα δέντρα και είναι γνωστό για το
- Οθωμανικό φρούριο Κουλέ.
Το φρούριο άρχισε να χτίζεται το 1867 και ολοκληρώθηκε πολύ γρήγορα. Η θέση του ήταν στρατηγική γιατί ήταν πέρασμα για τις Βρύσες, το Ρέθυμνο και πιο ανατολικά. Επιτηρούσε την περιοχή Κάμπου – Στύλου – Καλυβών, τα χωριά της Ρίζας και την επικοινωνία του Αποκόρωνα με τα Κεραμειά μέσω Ραμνής και Σαμωνά. Πιστεύεται ότι στο σημείο προϋπήρχε ενετικός πύργος.
Πλάκα
Το παραδοσιακό χωριό της Πλάκας μόλις 1,5 χιλιόμετρα από την Αλμυρίδα, με παλιό καλοσυντηρημένο οικισμό, γραφικά στενάκια, βραχώδεις παραλίες και θαλάσσιες σπηλιές απείρου κάλλους. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα σπήλαια της περιοχής ανέρχονται σε 215. Το χωριό αγαπήθηκε τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα από ξένους κυρίως Άγγλους, οι οποίοι αναγνώρισαν την ομορφιά του τόπου, έχτισαν βίλες και κατοικούν πλέον στην περιοχή ως μόνιμοι κάτοικοι. Στην πλατεία του χωριού υπάρχουν εξαιρετικά ταβερνάκια με παραδοσιακές γεύσεις.
Κόκκινο Χωριό
Μετά από την Πλάκα θα συναντήσετε ένα εξίσου όμορφο χωριό αυτό του Κόκκινου Χωριού. Μέσα από το χωριό, ξεκινά ένας στενός δρόμος που κατευθύνεται προς την άκρη του ακρωτηρίου Δράπανου. Μετά από 800 μέτρα, στα αριστερά υπάρχει μία διασταύρωση που φτάνει μέχρι την παραλία Κουταλάς. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη, είναι σχετικά άγνωστη και δέχεται λιγοστούς επισκέπτες, κυρίως λόγω του βραχώδους βυθού της. Ωστόσο έχει πεντακάθαρα και ρηχά νερά και υπάρχει αμμουδιά για να απλώσετε την πετσέτα σας. Δεν υπάρχει σήμανση και για αυτό ο ασφαλέστερος τρόπος για να φτάσετε είναι ρωτώντας κάποιον ντόπιο μέσα στο χωριό.
Μετά την παραλία μην παραλείψετε να κάνετε μία βόλτα μέχρι το φάρο στην άκρη του ακρωτηρίου, ο οποίος κατασκευάστηκε το 1864.
Το Κόκκινο Χωριό είναι επίσης γνωστό για τα σπήλαια που διαθέτει, κάποια από τα οποία είναι εύκολο να επισκεφτείτε σε συνδυασμό με το μπάνιο σας. Το πιο γνωστό από αυτά είναι το υποθαλάσσιο “Σπήλαιο των Ελεφάντων” που αποτελεί εξαιρετικό καταδυτικό προορισμό.
Αναζητείστε στην Αλμυρίδα το κέντρο Καταδύσεων που λειτουργεί και απολαύστε μια μοναδική εμπειρία. Στις καταδυτικές εκδρομές οι δύτες μπορούν να θαυμάσουν τον εντυπωσιακό φυσικό του διάκοσμο του, με κοκκινωπούς και λευκούς σταλαγμίτες και σταλακτίτες τόσο υποβρυχίως όσο και στην επιφάνεια. Σήμερα το Σπήλαιο των Ελεφάντων αποτελεί καταφύγιο της μεσογειακή φώκιας Monachous monachous, που είναι και το σπανιότερο είδος φώκιας στον κόσμο και ένα από τα έξι περισσότερο απειλούμενα είδη του πλανήτη μας. Στο Κόκκινο Χωριό θα βρείτε, τέλος, παραδοσιακά ταβερνάκια και καφέ καθώς και ένα εργοστάσιο γυαλιού με χειροποίητα έργα τέχνης. Μνημείο του χωριού αποτελεί η Γαλαρία (εξωτερικός χώρος).
Κεφαλάς
Στην διαδρομή σας με κατεύθυνση το χωριό Κεφαλάς μην παραλείψετε να επισκεφτείτε τον Ομπρόσγιαλο.
Ο Ομπρόσγιαλος είναι μια πανέμορφη βραχώδης παραλία που σίγουρα αξίζει να επισκεφτείτε και να κολυμπήσετε στα καταγάλανα νερά του. Το χωριό του Κεφαλά, διαθέτει πλούσια παραδοσιακή αρχιτεκτονική ενώ η θέα του από ανατολικά φτάνει έως και το Ρέθυμνο. Οφείλει το όνομά του στους Κεφαλάδες, τους αρχηγούς των εποίκων του Βυζαντίου, που έστειλε ο Αλ. Κομνηνός το 1182 στη Κρήτη. Από εδώ αναζητήστε το δάσος του Ρουπακιά και απολαύστε μια κυκλική διαδρομή εύκολη για όλη την οικογένεια.
Ο Ρουπακιάς βρίσκεται μεταξύ́ των χωριών Κεφαλά, Σουρή, Σελλιά και Ξηροστέρνι, και δίνει τη δυνατότητα για πολύωρες περιηγήσεις μέσα στο δάσος. Μέσα στο δάσος δεσπόζουν τα κυπαρίσσια, οι δρύες και τα πρινάρια. Μαζί με αυτά συναντά κανείς διάσπαρτες χαρουπιές, κυδωνιές, πλατάνια, αγριελιές και πολλά άλλα δέντρα. Εκτός όμως από την άγρια χλωρίδα ο Ρουπακιάς φιλοξενούσε ανέκαθεν και καλλιέργειες. Παλιότερα πολλοί κάτοικοι της περιοχής διατηρούσαν αμπέλια, ενώ μέχρι και σήμερα παρατηρεί κανείς χωράφια με ελαιόδεντρα ή και σπαρτά.
Η περιήγηση γίνεται ακόμα πιο μαγική ακολουθώντας κάποιο από τα παλιά λιθόστρωτα μονοπάτια που χρησιμοποιούσαν περασμένες δεκαετίες οι άνθρωποι για να μετακινηθούν και να κουβαλήσουν πράγματα με τα γαϊδούρια τους.
Βάμος
Μόλις 7 χιλιόμετρα από την Αλμυρίδα ο επισκέπτης συναντά ένα παραδοσιακό χωριό που εντυπωσιάζει με την ομορφιά του και τους φιλόξενους κατοίκους του, τον Βάμο.
Παλιά παραδοσιακά κτίρια με κήπους, παραδοσιακά καφενεία και ταβερνάκια, στενά δρομάκια συνθέτουν την εικόνα του χωριού με την σπουδαία ιστορία. Η μακραίωνη ιστορία του μας γυρίζει πίσω στον 9ο αιώνα όπου κατοικούνταν από Άραβες πειρατές. Ανεπιβεβαίωτες ιστορικές πηγές εικάζουν ότι πρέπει να πρωτοκατοικήθηκε από Σαρακηνούς πειρατές, κατά τον 8ο μ.Χ. αιώνα. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας υπήρξε διοικητικό κέντρο και το 1863 ο Σάββας Πασάς το διάλεξε σαν πρωτεύουσα του νομού Σφακίων.
Άνθρωποι με πατριωτικό ήθος, οι κάτοικοι του Βάμου αναδείχθηκαν για τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες τους, ξεχωρίζοντας στις νικηφόρες μάχες του 1896, με τις οποίες απελευθερώθηκε ο Βάμος από τους Τούρκους. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα χρόνια που ο Βάμος διετέλεσε πρωτεύουσα του νομού Σφακιών, γνώρισε ιδιαίτερη άνοδο στα πλαίσια ενός ξεχωριστού μοντέλου ανάπτυξης. Από την εποχή αυτή ξεχωρίζουν πολυτελείς οικίες αστικού τύπου με νεοκλασικά στοιχεία. Στην αρχιτεκτονική ωστόσο, μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, καθοριστικό ρόλο έπαιξαν και οι καταβολές της Ενετοκρατίας. Από την εποχή αυτή ξεκινά η διάκριση των οικιών σε πολυτελείς και μη, γεγονός που απεικονίζει και την οικονομική διαστρωμάτωση του τόπου δηλώνοντας εντονότερα την αντίθεση ανάμεσα σε εύπορους που κατοικούσαν σε “κονάκια” και ασθενείς οικονομικά που ζούσαν σ’ ένα λαϊκότερο τύπο σπιτιού, γνωστό με τον όρο “καμαρόσπιτο”.
Μέρη που αξίζει να δείτε είναι το παλιό σχολείο (κτισμένο το 1863) με τη σχολή θηλέων στην αυλή του καθώς και οι εκκλησίες του Αγ. Νικολάου και του Αγ. Γεωργίου.
Στα περίχωρα του Βάμου υπάρχουν δύο Βενετικά χωριά το Καρύδι Καρτσομαδο και το Καρύδι Αγ. Γεωργίου, όπου θα δείτε τα χαλάσματα του Μοναστηρίου της Παναγίας γεμάτο με ψηφιδωτά καθώς και το Μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου το οποίο λειτουργεί ακόμα και είναι ένα από τα πιο σημαντικά αρχιτεκτονικά μνημεία του νομού Χανίων. Αναφέρεται για πρώτη φορά το 1600 ενώ μεγάλη άνθηση άρχισε να γνωρίζει όταν απόκτησε άδεια ελαιουργείου το 1829.
Δώδεκα εντυπωσιακές πέτρινες καμάρες αρμονικά ενσωματωμένες στα παλιότερα κτίσματα, αποτελούσαν το τεράστιο ελαιοτριβείο. Ερημώθηκε στις αρχές του 1900 και επανιδρύθηκε πρόσφατα σε μια πετυχημένη μέχρι τώρα προσπάθεια να αναστυλωθεί και να αναδειχθεί ξανά.
Γαβαλόχωρι
Το Γαβαλόχωρι είναι ένα παραδοσιακό χωριό που βρίσκεται στο κέντρο του Αποκόρωνα, 4 χλμ από την Αλμυρίδα. Πήρε το όνομά του, απ’ την αρχοντική Βυζαντινή οικογένεια των Γαβαλάδων στον κλήρο της οποίας έπεσε το χωριό, όταν μοιράστηκε η Κρήτη στα 12 αρχοντόπουλα του Βυζαντίου το 1182. Σε απόσταση 500 μ. από το χωριό, διασώζονται αρκετά από τα ονομαστά Γαβαλιανά πηγάδια (Πηγάδια Ενετοκρατίας).
Το χωριό διαθέτει ιστορικό και λαογραφικό μουσείο το οποίο αξίζει να επισκεφτείτε. Το κτίριο που στεγάζει το Μουσείο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Στο ιστορικό μέρος του μουσείου εκτίθενται όπλα και σπαθιά, πίνακες και ιστορικές λιθογραφίες και νομίσματα (Ρωμαϊκά, Βυζαντινά, Βενετικά και Τουρκικά). Λειτουργεί επίσης γυναικείος συνεταιρισμός υφαντών και κεντημάτων όπου ο επισκέπτης μπορεί αγοράσει χειροποίητα έργα και υφαντά, τα γνωστά κοπανέλια.
Ντουλιανά
Αξίζει να επισκεφτείτε το όμορφο αυτό χωριό του οποίου τα σπίτια στον μεγαλύτερο βαθμό έχουν αναπαλαιωθεί και διαθέτει όμορφα ταβερνάκια και ένα καφέ που θυμίζει παλιές καλές εποχές…Από το κέντρο του χωριού υπάρχει εύκολο, σηματοδοτημένο μονοπάτι που θα σας εκπλήξει ευχάριστα.
Αρμένοι
Χωριό κτισμένο σε κατάφυτο τοπίο με πλατάνια και πλούσιες πηγές, απ’ τις οποίες υδρεύεται ένα μεγάλο μέρος της επαρχίας. Οι Αρμένοι βρίσκονται 7 χιλιόμετρα περίπου από την Αλμυρίδα και αξίζει να τους επισκεφτείτε και να γευματίσετε σε μια από τις ταβέρνες που διαθέτουν κάτω από τα καταπράσινα πλατάνια που αριθμούν αιώνες ζωής.
Αναζητείστε το καφέ-εστιατόριο που υπάρχει στο χωριό σε υπέροχο καταπράσινο τοπίο που το διασχίζει το ποτάμι και χαρίζει αρμονία αισθήσεων. Το χωριό πρωτοκατοικήθηκε μετά το 961 μ. Χ. από Αρμένιους που υπηρετούσαν στο στρατό του Νικηφόρου Φωκά.
Βρύσες
Οι Βρύσες βρίσκονται στο δρόμο προς Σφακιά και αναπτύχθηκαν μετά το 1925.
Διασχίζεται από τον Βρυσανό ποταμό και ανατολικά των Βρυσών, στον ανισόπεδο κόμβο ακριβώς της εθνικής με την παρακαμπτήριο, βρίσκεται η Ελληνι(στι)κή Καμάρα, γέφυρα Ελληνορωμαϊκών χρόνων (300 π.Χ. ως 300 μ.Χ. Θρύλοι που συνδέονται με την Ελληνική Καμάρα είναι πολλοί. Κατά ένα θρύλο (αφήγηση Κυρ. Παινεσάκη, Βαφές), το κλειδί της καμάρας έχει τοποθετήσει ένας άντρας μόνος του ο “Έλληνας Μάρκος”. Σε εποχές επίσης παλιότερες που δεν υπήρχε υπεράντληση υδάτων και στην “Καμάρα” παρέμενε κόλυμπος, υπήρχαν θρύλοι ότι το βράδυ της πρωτοχρονιάς, άνοιγαν τα νερά κι έβγαιναν νεράιδες από υπόγεια κρυστάλλινα παλάτια. Οι θρύλοι αυτοί εξαφανίστηκαν στις μέρες μας μαζί με τα νερά.
Βαφές
Ο Βαφές Αποκορώνου είναι το μοναδικό χωριό του νομού Χανίων που έχει ανακηρυχθεί από το 1997 εξ ολοκλήρου από το ιστορικό του Υπουργείου Πολιτισμού ως διατηρητέο μνημείο λόγω της σημαντικής θαυμάσιας αρχιτεκτονικής και της ιστορίας του. Περιδιαβαίνοντας στα σοκάκια του μικρού χωριού του Βαφέ, μπορεί να δει κανείς τα απομεινάρια του βενετσιάνικου παρελθόντος του, παλιά αρχοντικά που αναπαλαιώθηκαν, ερειπωμένα καμαρόσπιτα και στεγασμένα σοκάκια.
Ακριβή εικόνα για το πώς πήρε το χωριό το όνομα του δεν έχουμε αφού έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες. Άλλοι λένε πως το 900 μ.Χ. ο Βαφές εκτεινόταν μέχρι τον ποταμό Βαφέα (βαμμένος) και γι’ αυτό ονομάστηκε έτσι. Όμως τέτοιο ποτάμι δεν έχει πουθενά καταγραφεί ώστε να δικαιολογείται η ονομασία. Μια δεύτερη εκδοχή αναφέρει πως επειδή το χωριό αυτό βαφόταν στο αίμα σε κάθε επανάσταση που γινόταν, επί Ενετών και Τούρκων, πήρε τη σημερινή του ονομασία. Μια τρίτη εκδοχή συσχετίζει το όνομα του χωριού με παλιό κάτοικο του, που ονομαζόταν Βαφέος.
Λίγο έξω από το χωριό το ιστορικό σπήλαιο της Κρυονερίδας https://www.e-storieskritis.gr/2018/09/blog-post_17.html όπου βρήκαν τραγικό θάνατο οι κάτοικοι του χωριού επί Τουρκοκρατίας αλλά και το δαιδαλώδες και άκρως εντυπωσιακό σπήλαιο Καλαμάτο https://www.e-storieskritis.gr/2018/10/blog-post_5.html.
Ενοριακός ναός του χωριού είναι εκείνος των Αγίων Αποστόλων και της Μεταμορφώσεως, κτισμένος το 1883, με δύο εντυπωσιακούς ” έναστρους” θόλους.
Εμπρόσνιερος
Γραφικό χωριό περιτριγυρισμένο από δάσος βελανιδιών. Στην άκρη του χωριού βρίσκεται αναπαλαιωμένος ο πύργος του Αληδάκη, φοβερού γενίτσαρου, που σκότωσαν και έκαψαν τον πύργο του το 1774 οι Σφακιανοί επαναστάτες με τον αρχηγό τους Μανούσακα.
Στο ίδιο χωριό θα θαυμάστε το θέατρο του Κρεμαστού και δυο εκκλησίες μέσα στον βράχο.
Πάτημα και Φυλακή
Όμορφα χωριά στη γύρω περιοχή, είναι ο Κάστελος, το Πάτημα και η Φυλακή όπου υπάρχει ένας εντυπωσιακός τάφος, μινωικής εποχής, με μεγάλο διάδρομο και τετράγωνο θάλαμο, χτισμένος με τεράστιες πέτρες και πυραμοειδή χτιστή οροφή.
Κουρνάς
Ημιορεινό χωριό στους πρόποδες των Λευκών Ορέων με θαυμάσια ομώνυμη λίμνη τη μοναδική με φρέσκο νερό στη Κρήτη περιτριγυρισμένη από ορεινούς όγκους.
Το νερό της λίμνης, το οποίο αλλάζει χρώμα κατά τη διάρκεια της ημέρας ανάλογα με το πώς το φωτίζει ο ήλιος, αποτελεί μυστήριο σε ότι αφορά το βάθος του, παρόλο που δύτες έχουν προσπαθήσει να εντοπίσουν τον βυθό.
Είτε επισκεφθείτε τη λίμνη για γεύμα ή ποτό σε μια από τις ταβέρνες ή τις καφετέριες της περιοχής, είτε επειδή αγαπάτε τη φύση, θα ανακαλύψετε σίγουρα τη γοητεία αυτού του ειδυλλιακού τοπίου. Το αρχαίο όνομα της λίμνης, ήταν Κορησία και λέγεται ότι υπήρχε ομώνυμη πόλη, (Κόριον) με ιερό της Κορησίας Αθηνάς. Επισκεφτείτε τον Ναό του Αγίου Γεωργίου ο οποίος αποτελεί μνημείο για το χωριό. Αναζητείστε μέσα από το χωριό την διαδρομή της Στράτας του Αζίλακα (του Μαύρου Δάσους, όπως το έλεγαν οι παλιοί) και θα εκπλαγείτε από τη διαφορετικότητα του τοπίου μέσα σε λίγα χιλιόμετρα, μοναδικό χαρακτηριστικό της Κρητικής φύσης!
Περισσότερες Πληροφορίες
Για τους επισκέπτες που τους αρέσει η περιήγηση μπορούν να συλλέξουν επιπλέον πληροφορίες για τα χωριά του Αποκόρωνα και τα ιστορικά μνημεία από τα διαδίκτυο.
Ενδεικτικά αναφέρουμε:
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%91%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%8E%CE%BD%CE%BF%CF%85
https://www.facebook.com/dimos.apokoronou
https://apokoronas.gov.gr/
www.cretanbeaches.com
Αναζητείστε πληροφορίες για τα σημαντικά μνημεία των χωριών του Αποκόρωνα που δεν αναφέρθηκαν παραπάνω αλλά εσείς αξίζει να τα επισκεφτείτε:
- Το Μινωϊκό μέγαρο Σαμωνά
- Ο Ναός Αγίου Νικολάου στα Κυριακοσέλλια
- Τα Πηγάδια Ενετοκρατίας στο Παλαιλώνι
- Ο Ναός Αγίου Νικολάου στη Μάζα
- Ο Ναός Παναγίας στον Αλίκαμπο
- Το Στρατηγείο Εθνικής Αντίστασης στην Ασή Γωνιά.
Αξίζει επίσης να δείτε:
Άπτερα
Πέρα από τα όρια του Αποκόρωνα αλλά μόλις 7,5 χιλιόμετρα από την Αλμυρίδα στο δρόμο προς Χανιά, ο επισκέπτης συναντά τα Άπτερα τα οποία έχουν πανοραμική θέα του κόλπου της Σούδας, που δεν πρέπει να χάσετε.
Τα Άπτερα ιδρύθηκαν τον 7 π.Χ. αιώνα, κατοικήθηκαν ως τα βυζαντινά χρόνια ενώ απετέλεσαν μια από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Κρήτης και έπαιξαν συχνά καθοριστικό ρόλο στα ιστορικά δρώμενα του νησιού καθώς και στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική του.
Το όνομά της προήλθε από το βασιλέα ιδρυτή της Απτέρα ή Πτέρα εξαιτίας του αγώνα που έγινε μεταξύ Μουσών και Σειρήνων, όπου νικήθηκαν οι Σειρήνες και πέταξαν τα φτερά τους, έγιναν άπτεραι και λευκαί, έπεσαν στη θάλασσα και έτσι δημιουργήθηκαν τα νησιά Λευκαί στον κόλπο της Σούδας.
Στα Άπτερα ο επισκέπτης μπορεί να δει τα τείχη της αρχαίας πόλης τα οποία σώζονται σε μήκος περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων, ένα μικρό ναό των αρχών του 1ου π.Χ. αιώνα (πιθανώς της Δήμητρας), ένα μικρό ρωμαϊκό θέατρο με διαζώματα λαξευτά στο βράχο (διακρίνεται το κοίλο, η ορχήστρα και υπολείμματα εδρών) και τις μεγάλες εντυπωσιακές θολωτές δεξαμενές της εποχής της Ρωμαιοκρατίας. Στην περιοχή υπάρχει επίσης το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Νότια της μονής έχει αποκαλυφθεί δάπεδο, Χριστιανικού ναού του 7ου ή 8ου μ. Χ. αιώνα και κάτω από αυτό χριστιανικοί τάφοι.
Η Απτέρα υπήρξε αυτόνομη καθ’ όλη την Ελληνική περίοδο (6ος-4ος π.Χ. αιώνας) και έκοψε πάρα πολλά νομίσματα. Έστειλε βοήθεια στους Σπαρτιάτες κατά τον Β’ Μεσσηνιακό πόλεμο (668 π.Χ.) ενώ ήταν σύμμαχος της Κνωσσού κατά τον εμφύλιο πόλεμο των Κρητικών πόλεων (220 π.Χ).
Σώζονται επίσης, πλησίον των αρχαιοτήτων δύο φρούρια εξαιρετικού ιστορικού ενδιαφέροντος που κατασκευάστηκαν την περίοδο της Τουρκοκρατίας το φρούριο “Παλαίκαστρο” ή “Κούλες Απτέρων” και το οποίο κτίστηκε από τους Τούρκους με αφορμή την επανάσταση του 1866 και αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα Φρουριακής Αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα και το φρούριο “Ιτζεδίν” στην τοποθεσία Καλάμι το οποίο κτίστηκε το 1872 από το Ρεούφ Πασά στην ίδια θέση που το 1646 οι πρώτοι Τούρκοι διώχνοντας τους Ενετούς έχτισαν Πύργο. Το φρούριο Ιτζεδίν αποτελούσε το κυριότερο αμυντικό έργο του λιμανιού ενώ στα μεταγενέστερα χρόνια χρησιμοποιήθηκε κυρίως σαν φυλακή πολιτικών κρατούμενων που με την αντίσταση τους πάλεψαν για τις δημοκρατικές τους ιδέες.
